Szczepańska (Szczepańska-Leńska) Lucyna (1909–1999), śpiewaczka (sopran).
Ur. 28 XII w Warszawie, była szóstym z siedmiorga dzieci Franciszka (ok. 1875 – 1949), dozorcy w fabryce wyrobów platerowych w Warszawie, i Katarzyny z Pietrzaków (ok. 1880 – 1956). Miała siostrę Stanisławę (ok. 1902 – 1975), żonę podwarszawskiego fabrykanta Turobińskiego, oraz braci: Edwarda, inżyniera brązownika, Feliksa (zob.), Kazimierza, lotnika (poległego w kampanii wrześniowej 1939 r.), Romana, fagocistę i skrzypka, i Zygmunta, inżyniera (poległego w powstaniu warszawskim 1944 r.).
S. śpiewała w chórze kościelnym i kole śpiewaczym «Nowy Świat 1». Dzięki pomocy braci, Feliksa i Romana, została w r. 1930 chórzystką Teatru Wielkiego w Warszawie. Wykształcenie muzyczne uzupełniała prywatnie u pianistki Zofii Kryńskiej. W r. 1931 wystąpiła w „Orfeuszu w piekle” J. Offenbacha i zagrała Zosię w komedii muzycznej Adama Wieniawskiego „Król kochanek” (reż. Józef Węgrzyn). Latem t.r. wraz z zespołem Revellersi Polscy (do którego należał jej brat Feliks) wzięła udział w tournée po szesnastu polskich miastach. Po przesłuchaniu przez dyrektora Emila Młynarskiego awansowała w r. 1931 na solistkę w Operze i w r. 1932 debiutowała tam partią Gildy w „Rigoletto” G. Verdiego. Dysponowała sopranem koloraturowym wielkiej skali, śpiewała partie liryczne, koloraturowe i dramatyczne. Występowała też nadal w repertuarze operetkowym, m.in. w „Nocy w Wenecji” J. Straussa (reż. Filip Kuligowski) i „Balu w operze” H. Heubergera. W r. 1932 wstąpiła do ZASP i została laureatką Konkursu Młodego Śpiewaka w Warszawie. Na Międzynarodowym Konkursie Śpiewaczym w Wiedniu zdobyła w r. 1933 pierwsze miejsce. Latem t.r. popłynęła statkiem rzecznym wraz z zespołem Jerzego Silicha i śpiewała w miastach nadwiślańskich, m.in. w „Halce” Stanisława Moniuszki i „Żydówce” J. Halévy’ego. Występowała także w warszawskich teatrzykach rewiowych «Alhambra» i «Rex». W Teatrze Wielkim śpiewała wszystkie główne partie sopranowe, m.in. Bronię w „Hrabinie” Moniuszki, Psyche w „Erosie i Psyche” Ludomira Różyckiego, Elzę z Brabantu w „Lohengrinie”, Elżbietę w „Tannhäuserze” i Kundry w „Parsifalu” R. Wagnera, Lizę w „Damie Pikowej” P. Czajkowskiego oraz Micaëlę w „Carmen” i Leilę w „Poławiaczach pereł” G. Bizeta. W trakcie obchodów 75-lecia prapremiery „Halki” śpiewała 12 IV 1934 partię Zofii. W plebiscycie czytelników „Kuriera Warszawskiego” otrzymała t.r. miano Słowika Warszawy. W grudniu, występując w „Borysie Godunowie” M. Musorgskiego, partnerowała F. Szalapinowi; odniosła wielki sukces. W czasach dyrekcji Janiny Korolewicz-Waydowej grywała głównie w repertuarze operetkowym: jako Mi w „Krainie uśmiechu” i Julia w „Hrabim Luxemburg” F. Lehára. Wydarzeniem był jej występ w „Rose Marie” R. Frimla (wszystkie 1935, reż. Witold Zdzitowiecki). Śpiewała też 2 VI 1935 w „Guiditcie” Lehára (reż. Franciszek Freszl i Józef Śliwicki) oraz w „Baronie cygańskim” Straussa i „Kwiecie Hawai” P. Ábraháma (1936, reż. Zdzitowiecki).
W r. 1935 wystąpiła S. w filmie „Dwie Joasie” (reż. Mieczysław Krawicz) jako Klimcia, m.in. z Jadwigą Smosarską; śpiewała piosenki „Dlaczego właśnie dziś” i „Od miłości nikt się nie wykręci” (muzyka Władysław Eiger, słowa Konrad Tom). W roli Hanny w filmowym „Strasznym dworze” (reż. Leonard Buczkowski) na podstawie opery Moniuszki wykonała „Prząśniczkę” do słów Jana Czeczota i „Pieśń wieczorną” do słów Władysława Syrokomli. Dla wytwórni płytowych «Columbia» i «Odeon», a od r. 1935 zwłaszcza dla «Syrena Record» nagrywała piosenki (np. w duecie z Adamem Astonem „Ta jedna noc”, muzyka Jerzy Petersburski, słowa Olga Org), pieśni (np. „Pieśń wieczorna”), arie operetkowe (Sylvii z „Księżniczki czardasza” I. Kálmána, Marietty z „Zamarłego miasta” E. W. Korngolda, Adeli z „Zemsty nietoperza” Straussa) i operowe (Musette z „Cyganerii” G. Pucciniego) oraz duety (niekiedy z bratem Feliksem). Jedno z jej nagrań z r. 1936 pieśni „Ave Maria” (muzyka F. Schubert, słowa Janina Gillowa) Polskie Radio emitowało codziennie. Nagrała też „Ave Maria” z muzyką J. S. Bacha i Ch. Gounoda.
Wraz z Korolewicz-Waydową przeszła S. w czerwcu 1936 do Wielkiej Operetki i występowała tam przez trzy miesiące, m.in. w roli Mimozy w „Gejszy” S. Jonesa. Następnie podjęła pracę w teatrze operetkowym «8.15» kierowanym przez Karola Bendę i Zdzitowieckiego i 21 XI 1936 zagrała na jego inaugurację tytułową rolę w „Gaby” B. Grüna; wystąpiła tam potem w „Tańcu szczęścia” R. Stolza i „Coletcie” R. Benatzkyego (obie 1937). Po występie gościnnym 8 IX 1937 w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w premierze „Coletty” (reż. Józef Karbowski) Leon Kruczkowski napisał w „Krakowskim Kurierze Wieczornym” (z 10 IX 1937), że S. «prócz pierwszorzędnego aparatu śpiewaczego wnosi na scenę środki ekspresji wzbudzające w słuchaczu reakcje o wiele głębsze i subtelniejsze niż tylko sam podziw». W roli „Krysi leśniczanki” G. Jarno (1938), zdaniem Tadeusza Żeleńskiego (Boya), «nie tylko śpiewała (co nie zdziwiło nikogo), ale grała z zacięciem i humorem skończonej aktorki». Występowała w roli tej gościnne w Gdyni, Katowicach, Lwowie, Poznaniu, Rzeszowie i Stanisławowie. Znakomicie przyjętą partię Małgosi w „Skowronku” Lehára (1939) prezentowała na występach gościnnych w Białymstoku, Gdyni i Wilnie. Wg niepotwierdzonych informacji występowała też we Francji i Włoszech.
W czasie okupacji niemieckiej śpiewała S. początkowo w kawiarniach «U Lardellego» (przy ul. Polnej) i w «Café Lucyna» (przy ul. Nowy Świat). Następnie występowała w jawnych teatrzykach «Niebieski Motyl» i «Nowości». W Teatrze Miasta Warszawy śpiewała partię Małgosi w „Jasiu i Małgosi” (1940, reż. Adolf Popławski) oraz Zoriki w „Cygańskiej miłości” Lehára (1941, reż. Marian Domosławski). W lutym i wrześniu 1942 dawała własne koncerty w Krakowie. Wg informacji rodziny śpiewała także, za zgodą władz podziemnych, dla gen. gubernatora H. Franka na Wawelu. W warszawskim Teatrze Maska zagrała m.in. w „Buchalterii miłości” Haliny Rapackiej i „Violetterze, czyli dziewczynie z fiołkami” Zdzitowieckiego (oba 1943, reż. Zdzitowiecki). Wystąpiła także w rewii „Coctail gwiazd” oraz jako tytułowa bohaterka w „Lalce” E. Audrana (oba 1944). Po upadku powstania warszawskiego została wywieziona jesienią 1944 do obozu przejściowego w Pruszkowie, z którego uciekła i przedostała się do Krakowa. Występowała w Krakowie w jawnym Teatrze Powszechnym, rewiach Polskiego Teatru Kukiełkowego „Codziennie o 5-ej” i „Lucyna na Stradomiu” (w sali kina Atlantic przy ul. Stradom), a także w kawiarniach jako solistka zespołu jazzowego Georga Scotta.
Decyzją Komisji Weryfikacyjnej ZASP z 19 III 1945 S. za granie w teatrach jawnych w czasie okupacji została ukarana zakazem występów w Warszawie i Łodzi do 31 VIII 1946, a także zawieszona w prawach członka ZASP; wkrótce jednak wyrok złagodzono. W r. 1945 wyjechała nielegalnie do Włoch, gdzie wstąpiła do Teatru Polowego II Korpusu WP. W r. 1946 zamieszkała w Londynie. Występowała na koncertach organizowanych przez Tow. Operowe im. Moniuszki, śpiewała (głównie repertuar polski) w teatrach polonijnych i radiu. W „Przysiędze Kościuszki” Mariana Hemara (pokazywanej w r. 1953 w londyńskim Royal Albert Hall) zagrała Barbarę. Występowała także we Francji, a w r. 1954 w USA razem z działającym tam zespołem «Wesoła Czwórka Lotników» (następnie «Wesoła Czwórka»), w rewii „Jak za dawnych lat”. Była członkiem ZASP za granicą. W r. 1956 zamieszkała w Nowym Jorku. Odbyła w r. 1957 wielkie tournée po USA i Kanadzie z towarzyszeniem pianisty Stanisława Ferszki. Dla polonijnych wytwórni płytowych: «Amerpol Records» w Detroit oraz «Polonia» i «Melodia» w Nowym Jorku nagrywała polskie pieśni ludowe (m.in. na płycie zbiorowej „Czar piosenki”). Po śmierci męża wróciła 11 IV 1973 do Polski, zaprzestała jednak publicznej działalności artystycznej. Zmarła 30 XII 1999 w Milanówku, została pochowana w Warszawie na cmentarzu Bródnowskim (kw. 6 E, w grobie, w którym wcześniej spoczęli jej rodzice i siostra).
S. była trzykrotnie zamężna. Jej pierwszy mąż był Francuzem. Po rozwodzie wyszła za Z. Radzickiego, zamordowanego w czasie okupacji. Podczas pobytu w USA poślubiła Jerzego Leńskiego. Nie miała potomstwa.
Almanach sceny polskiej 1999–2000, W. 2005; Encyklopedia muzyki, W. 1970; Słown. Muzyków Pol., II; Wolański R., Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej, W. 2003 II; – Filler W., Rendez-vous z Operetką warszawską, W. 1961 (fot.); Historia filmu polskiego, W. 1988 II; Komorowska M., Za kurtyną lat. Polskie teatry operowe 1918–1939, Kr. 2008; Lachowicz S., Muzyka w okupowanym Krakowie 1939–1945, Kr. 1988; Lerski T., Syrena Rekord. Pierwsza polska wytwórnia fonograficzna 1904–1939, Nowy Jork–W. 2004; Michalski D., Powróćmy jak za dawnych lat, W. 2007; Mierzwiński Z., Asy, damy i ułani, W. 1991; Sadowy W., Lucyna Szczepańska, „Gaz. Wyborcza” dod. „Gaz. Stoł.” 2004 nr 287; Sempoliński L., Wielcy artyści małych scen, W. 1968 (fot.); – [Żeleński T.] Boy, Pisma, W. 1975 XXVIII 559; – „Dzien. Białostocki” 1939 nr 191; „Kino” 1937 nr 49; „Okolica” 2010 nr 17; „Pam. Teatr.” 1961 z. 1–4 s. 177–203, 1997 z. 1–4 s. 28, 99; – Arch. Artyst. i B. Teatru im. Juliusza Słowackiego w Kr.: Wycinki prasowe; Inst. Teatr. im. Zbigniewa Raszewskiego w W.: Teczka osobowa ZASP (m.in. ankieta personalna), nr 14; – Informacje Hanny Wojdalskiej z Grójca.
Jacek Chodorowski i Roman Włodek